Bozdağ: Çarpanlarıyla 1.5 milyona istihdam sunuyoruz

Bazı insanlar vardır, çalışmayı en büyük ibadet görür… Bazı insanlar vardır baktıkça şevklenir, ‘iyi ki ülkemde böylesi çalışkan iş insanları var’ dersiniz. Bazı insanlar vardır bitmek tükenmek bilmeyen enerjisi ile kendilerine hayran bırakırlar.

İşte bugün size öyle bir kişiyi anlatacağız. Bu kişinin adı Hüseyin Bozdağ… Kısa adı YESİDEF olan Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu Başkanı Hüseyin Bozdağ, bitmek nedir bilmeyen enerjisi ile dün olduğu bugün de ülkemiz ekonomisine katma değer sağlamaya devam ediyor. Sayın Bozdağ, özellikle gençlerimizin mutlaka tanıması gereken bir isim. İş aşkı ile yanıp tutuşan, çocuk yaşlarda çalışmaya başlayan çalışkan başkan, “Çalışmadan hiçbir başarı gelmez” diyor. Gazeteci Ahmet Doğan’ın sorularını YESİDEF Başkanı sayın Bozdağ cevaplandırdı.

Hüseyin Bozdağ kimdir, size tanıyabilir miyiz?

Ömrüm çalışmakla geçti diyebilirim. Sivas-Gürünlü’yüz biz. Tipik bir Anadolu ailesiyiz. Babam şofördü. 750 lira maaş alırdı. Bunun 500 lirasını gecekonduya verirdik. İstanbul’a göçle beraber iş yaşamına erken başladım.

Pazarda limon satmadan ayakkabı boyacılığına, çaycılıktan bakkallığa, bakkallıktan da yemek sanayine kadar birçok alanda alınterimle çalıştım, kazandım… Hobi olarak başladığım STK’larda bir de baktım ki başkan olmuşum. Gerek yöresel gerekse de global derneklere üye oldum. İTO’nun en genç meclis üyesiyim, İSO’nun en genç meslek komitesi üyesiyim, TİM’in en genç başkan vekilliğini yapmış durumdayım. TOBB’da uzun yıllardır görev yapıyorum. Rahmetli babam, “Oğlum eğer paran çoksa paranın zekatını çok vereceksin, eğer sağlığın yerindeyse insalığa hizmet edeceksin” derdi. Bu desturla ben de sektörüme ve insanlığa hizmet etmeye var gücümle devam ediyorum. Türkiye’de Avrupa catering birliğinin yönetim kuruluna kadar yükselen ttek isim ve firma olarak çalışmalarıma devam ettim. Üretmek, çalışmak, çalıştırmak bizim için en büyük ibadettir. Dünya çapından ihracat yapacağız. Türkiye’den dünyaya açılacağız. Dünya artık kocaman bir köy. Eğer yapabiliyorsak o köye muhtar olacağız.

Yurtdışı çalışmalarınız hakkında bilgi verir misiniz?

2008 yılına kadar yöresel tatlarımızı dünyaya taşımak gibi bir misyon edinmiştik. Gıda ihracatı yaptık, kendi markamızla marka yaratarak 22 ülkeye ihracat yaptık. Krizlerden öğrendiğim bir şey vardı, bir iş adamının mutlaka bir ayağının yurtdışında olması gerekiyor. Benim türevim ne gıda. Ben gıda türevinde yurtdışında işler yapmaya başladım. Cezzayir, Sırbistan, Rusya, 2017’den beri hedefimiz Ortadoğu oldu. Katar’a gittik. Katar’a giderken Hadımköy-Arnavutköy Sanayici Iş Adamları Derneği’ni de götürdüm. Fıfa 2022 cup’tayız. Ankara 3 saatlik uçuş mesafesinde yaklşaşık 3.5 milyar insan yaşıyor. Özellikle gençlerimize sesleniyorum, umutlu olmak, çok çalışmak gerek. Dünyayı hedeflenerek ortaya çıkmamız lazım. Biz, ‘Çok olacağız, dünyanın yemeğini de biz yapacağız’ diyoruz.

Sektörün fotoğrafını çeker misiniz, sektörün büyüklüğü hakkında neler söylemek istersiniz?

İSO ile sektör olarak karar aldık. Türkiye’de 400 bin direkt çalışanı dolaylı olarak 1.5 milyon çalışanımız ile muazzam büyüklükte bir sektörüz. Lojistikten tarıma, hayvancılıktan kimyacısına, camcısına, tekstilcisine kadar çok geniş bir yelpazede istihdam yaratıyoruz. İSO’nun 55 meslek komitesinden 46’sında biz varız. Türkiye genelinde 6 bin lisanslı şirketimiz var. Yaklaşık 6.5 milyar dolarlık pazar işliyoruz. Türkiye’deki iş gücü TÜİK verilerine göre 20 milyon. Herkes, çalışanına kanuna göre öğlen yemek vermek zorunda. Aklınıza gelebilecek her yerde biz varız. İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği de bizim göz bebeğimiz. Sayın Sedat Zincirkıran Başkan liderliğinde çalışmalarımız dernek bazında da sürüyor.

Pandemiye en hazır sektör biziz

Endüstriyel yemek sektörü, pandemiye en hazır sektördür. Biz, maskeyi 33 yıl once tanıdık. Eldivensiz, volesiz, galoşsuz kişi çalıştırmayız. Bizim dokunduğumuz alan direkt sağlıkla ilgili.

Biz, pandemi içerisinde kahramanlar gibi çalıştık. Pandeminin gizli kahramanları yemek sanayicileridir. Lokantaların kapalı olduğu, paket servislerinin olmadığı bir yerde bizler ortaya çıktık ve endüstriyel yemek sanayi olarak can kurtardık. Sektör, sermaye biriktiremedi. Sermeya sorunumuz var maalesef.

Kimse umutsuzluğa kapılmasın

Meslektaşlarımıza ve özellikle sektörümüze şunu demek isterim: Kimse umutsuzluğa kapılmasın. Biz, bitmek tükenmek bilmeyen Anadolu’yuz. Dünyaya açılmalıyız. Dünyaya açılırken de altyapımızın olması lazım. Ben 50 yaşından sonra dil öğrenmeye başladım. Herkesin dil sorununu çözmesi lazım. Okullarımızda gastronomi bölümlerinden mezun çok iyi yetişmiş, nitelikli kişiler var. Ama dil bilemediğimiz için maalesef yetişmiş kalifiye elemanlarımız atıl vaziyette duruyor. Bu gereği de görmemiz gerekiyor. Biz, her zorluğu yenen, zorlukları anında aşan zeki ve becerikli ve dahası çalışkan bir toplumuz. Sektörümüzün çok ciddi bir know-how’ı var.  Bunu bir sanatçı titizliği ile işlemeliyiz.

Yemek sanayicilerine göre gıdada fahiş artış enflasyon rakamlarına yansımıyor

Pandemide yüzde 60 küçülen yemek sanayicileri, ayakta kalmak için fiyatları doğru saptayacak “tencere enflasyonu” denilen bir kalem açılmasını istiyor.

Pandeminin darbelerini yiyen sektörlerden biri de yemek sanayicileri. Kapanan ya da evden çalışma kararı alan işletmeler ve kurumların çalışanlarına yemeği kesmesi nedeniyle yüzde 60’a yakın küçülen sektörü şimdi de gıda fiyatlarında durdurulamayan artışlar vuruyor. Yıllık sözleşmelerle çalışan firmalar enflasyonun doğru hesaplanmadığını da belirterek hesaplara yeni bir kalemin eklenmesini istedi. “Tencere enflasyonu…”

Yemek fiyatlarını yıllık sözleşmelerle enflasyon oranında belirlediklerini söyleyen Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu Başkanı Hüseyin Bozdağ, ancak açıklanan rakamların gerçek enflasyonu yansıtmadığını belirtti. Bozdağ, şunları söyledi:

“Geçen yıl 105 TL’ye aldığımız yağı şu anda 260 TL’ye alıyoruz. Ürün bazlı bakınca, ortalama yüzde 40 enflasyon var maliyetlerimizde. Ancak açıklanan resmi enflasyon rakamları çok düşük olduğu için biz bu artışları fiyatlarımıza yansıtamıyoruz. Enflasyon kaleminin doğru hesaplanması gerekiyor. Tencere enflasyonu dediğimiz yeni bir kalemin açılması gerekiyor. Çünkü biz sanayi işi yapıyoruz ve kontratlarla bağlıyız. Yani Ayşe Teyze bir kilo et alamadığı zaman zeytinyağlı yapabilir ama ben o eti almak zorundayım, sözleşmem var” dedi.

Restoran ve hizmet sektörüdeki yüzde 1’lik KDV uygulamasının da sektörü zora soktuğunu söyleyen Bozdağ, “Biz bütün ürünlerimizi en az yüzde 8 KDV ile alıyoruz ama bu işletmelere yüzde 1 ile fatura ediyoruz. Bu şekilde her işletmemizin devletten 1 milyon TL’ye yakın alacağı var. Sektörün toplam alacağı 500 milyon TL’nin üzerinde” diye konuştu.

YÜZDE 50 ARTIŞ

Sektörün en büyük probleminin maliyet artışları olduğunu belirten İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği Başkanı Sedat Zincirkıran ise şunları söyledi:

“Bakın sırf elektrik ve doğalgaza gelen son zam bile bizim belimizi büktü. Bizim bir sürü soğutma sistemimiz var ve 24 saat sürekli olarak çalışıyorlar. Hijyen sebebiyle tek kullanımlık kap ve malzemelere geçtik, artış var. Gıdadaki stokçuluk bütün dünyada almış başını gidiyor. 2020’den bu yana bizim maliyet kalemlerimizde yüzde 50’nin üzerinde artış oldu. Bizim bu maliyetleri müşteriye yansıtmamız şart.” https://34add75fde5bcbced6632ad0c3bceea6.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-38/html/container.html

YEMEK, ÇALIŞANIN HAKKI

Sektörün 2020 yılında kapasitesini yüzde 20’ye düşürdüğünü ve halen yüzde 60’larda olduğunu söyleyen Zincirkıran şöyle devam etti:

“Üniversitelerin ve özel okulların kapanması, evden çalışmaya geçilmesi sektörümüzü küçülttü. Özellikle evden çalışma döneminde firmalara yemek veremedik. Yemek aynı zamanda personelin özlük hakkıdır, bu haktan vazgeçilemez.”

ARTIŞA YETİŞEMİYORUZ İFLASLAR BAŞLAYACAK

Temmuz ayında gıda fiyatlarının yüzde 3.18 oranında arttığını, böylece gıdada yedi aylık artışın yüzde 20.18’i bulduğunu duyuran Bursa Yemek Sanayicileri Derneği Başkanı Coşkun Dönmez, “İflasların başlamasından korkmaya başladık” diyerek şu bilgileri verdi:

“Düşük kârlarla çalışan sektörümüzde hammadde fiyatlarının sürekli artması sürdürülebilir bir durum değil. Artık daha kısa zaman dilimlerinde fiyat güncellemeleri yapmak durumundayız. Fiyat artışlarına yetişemez hale geldik. Son zamlar ile dört kap yemekten oluşan ham mönü maliyetimiz 12 TL’yi buldu. Menü maliyetlerimiz 16 / 18 TL’yi bulabiliyor. Bu durumda satış fiyatlarımızın 18 / 20 TL’ye çıkıyor. Bizim maliyetlerimizin yüzde 50’sini ham gıda oluşturuyor. Bunu ucuzlatmamız imkânsız. Kâr marjlarımız yüzde 6-8. Bu durum sürdürülebilir değil. Kârsız işletmeler yatırım yapamaz. Yatırım yapamayan işletme ise ayakta kalamaz. Unutulmasın ki sektörde yaşanacak olumsuzluklardan herkes zarar görür” diye konuştu.

Bozdağ, Zincirkıran’dan görevi devraldı

YESİDEF’te yeni dönem

Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu’nda (YESİDEF) yeni dönem. 30 Haziran 2021 tarihinde toplanan genel kurulda yapılan seçimde Hüseyin Bozdağ Genel Başkan seçildi. Yeni Yönetim’in yanı sıra Genel Kurul’da, Denetim ve Disiplin Kurulu’nun yeni üyeleri de belli oldu.
Seçime, Hüseyin Bozdağ’ın yanı sıra mevcut başkan Sedat Zincirkıran’ın da yer aldığı tek liste girdi.
Bozdağ, 2013-2015 yıllarında da YESİDEF Genel Başkanlığı’nı yapmış ve görevi Sedat Zincirkıran’a devretmişti. 2015-2021 döneminde 6 yıldır YESİDEF Genel Başkanlığı yapan Sedat Zincirkıran ile Hüseyin Bozdağ, yeniden halef-selef oldular. Zincirkıran 6 yıl önce aldığı görevi yeniden Bozdağ’a devretmiş oldu.
YESİDEF, Türkiye’nin değişik kentlerinde kurulan yemek sanayici derneklerinin üst örgütü.
YSEDİEF Genel Başkanlığı’na seçilen Hüseyin Bozdağ, aynı zamanda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Sanayi Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi, İstanbul Sanayi Odası Meclis Üyesi. Hadımköy Arnavutköy Sanayici İşadamları Derneği Başkanı, DEİK Türkiye Katar İş Konseyi Üyesi.
not: Bu sayfada yönetim kurulu asil-yedek listesi de var.

Sedat Zincirkıran:
Yemek sanayisi 400.000 çalışanı ve
5.000 firmayla önemli bir sektördür

Son 6 yıldır YESİDEF Genel Başkanlığı görevini yürüten Sedat Zincirkıran, 30 Haziran’daki Genel Kurul’da görevi Hüseyin Bozdağ’a devretti.
Pandemi dolayısıyla Türkiye’nin, özellikle de sektörün en zor döneminde YESİDEF Genel Başkanlığını yürüten Sedat Zincirkıran, Genel Kurul’da yaptığı konuşmada, yürütülen çalışmaları ve beklentilerini yürüttüğü şöyle dile getirdi:
“2015 yılından bu güne kadar yürüttüğüm Yemek Sanayicileri Federasyonu Başkanlığı’nı Genel Kurulu’muzda aday olmayarak yeni bir Yönetim Kurulu ve Başkana hayırlısı ile devir ettim. Endüstriyel yemek sanayi 400.000 çalışanı ve 5.000 firmasıyla oluşturduğu federasyon, hepimiz için çok önemli bir meslek örgütüdür. Burada tarihe de bir not düşmek ve bu günden sonra Federasyonumuzu daha da ileriye götürebilmekle ilgili 2015 yılından beri yürüttüğüm Başkanlığımda edindiğim tecrübeleri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Türkiye’nin birçok bölgesini şemsiyesi altında tutan Federasyonumuzu oluşturan Derneklerin Başkanlarına ve Yönetimlerine çok iş düşüyor. Başkanlarımızın kendi bölgelerine bağlı firmalarının bilhassa devletle olan işlerinde yetim hakkının özellikle korunması için azami çaba göstermeleri gerekmektedir
Federasyonumuzu oluşturan derneklerin başkanları, derneklerin yönetimleri birtakım farklı yaklaşımlarla, perde arkası aksiyonlarla, çeşitli hareketlerle içinde bulundukları Federasyonun yönetiminin arkasından farklı yaklaşımlar çekmemelidirler.
Federasyon Başkanı, yönetim kurulu üyelerinin kendi siyasi çizgileri ve etnik yapıları ne olursa olsun hiçbir şekilde federasyon yapısı içine bulaştırmamaları gerekmektedir.
Federasyon başkanı ve yönetim kurulunu teşkil eden arkadaşlarımızın kendi iş çevreleri ve çıkarları için federasyon ön yüzünü katiyetle kullanmamaları gerekir.
Federasyonu oluşturan her derneğin endüstriyel yemek işi ile ne kadar yakınlığı vardır? Bunun incelenmesi gerekir. Bu işte elini taşın altına koyan, aktif endüstriyel yemek işinden ekmeğini kazanan kişilerin federasyon ve derneklerde yer alması sektörü ileri taşıyacak önemli bir unsurdur.
Benim bütün çabalarım yukarıda belirttiğim çerçeveler içinde yüzbinlerce kişiye ait bir sektörü sağlıklı bir yolda ileriye yürütebilmektir.
İYSAD Başkanı olarak önümüzdeki dönemlerde de yukarıda belirttiğim çerçeveler içinde her türlü desteğimle yeni yönetimin yanında olacağımı vurgulayarak belirtmek isterim.

Hüseyin Bozdağ:
Sadece Türkiyeyi değil,
dünyayı doyurmaya talibiz

30 Haziran 2021 tarihinde toplanan Genel Kurul’da ikinci kez YESİDEF Genel Başkanlığı’na seçilen Hüseyin Bozdağ, yayımladığı mesajda, Türkiye’nin pandemi dolayısıyla zor bir dönemden geçtiğini belirterek, bu zor dönemde sektör adına önemli çalışmalar yapan ve başarılı olan Sedat Zincirkıran’a teşekkürlerini ifade etti. Bozdağ, “Sayın Zincirkıran pandemiden en fazla etkilenen hizmet sektörünün bir parçası olan sektörümüzün bu dönemi atlatması için çaba gösterdi ve süreci çok iyi yönetti” dedi.

81 il’e dokunmak istiyoruz

Bütün çabaları karşın, bütün sektörler gibi pandemi döneminde kapanmalar olduğunu ve bu durumun Federasyon’a bağlı dernekleri ve çalışmalarını da etkilediğini anlatan Bozdağ, şu görüşleri dile getirdi:
“Federasyon olarak önce kapanan derneklerimizle ilgileneceğiz. 81 il’e de dokunmak istiyoruz. Yemek sanayisinin güçlü olmadığı illerde bölge dernekleri kurarak her yerde var olacağız. Derneklerimizin bulundukları illerde sanayi odaları ile yakın çalışmalarını sağlayacağız. Kamu ile ilişkilerin geliştirilmesi de önceliklerimiz arasındadır. Kısa süre içinde bütün derneklerimizi sektörü bir araya getirerek sorunları ve çözüm yollarını ortaya koyacağız. Pandemi sürecinde büyük kayıplar
yaşandı. Açılma kararların ardından yaşanan hareketliliğin iyi değerlendirilmesi gerekir. Bunun için çalışacağız.
Amacımız, sektörümüzü güçlü bir biçimde ayağa kaldırmaktır. Yemek sanayicileri olarak biz sadece Türkiye’yi değil dünyayı doyurmaya talibiz. Firmalarımızın yurt dışına açılmalarına da katkı sağlayacağız.
Toparlanmanın ardından kısa dönem içinde sektör olarak yurtiçi işlerde yüzde 10, yurtdışı işlerde yüzde 5 büyümeyi hedefliyoruz.
Enflasyon dolayısıyla yaşadığımız ciddi fiyatlama sıkıntısı var. Sözleşmelerimiz yıllık. Oysa özellikle gıda fiyatları hızlı yükseliş gösteriyor. Bu sorunu bir şekilde aşmamız gerekiyor. Çalışma konularımızın başında bu sorunun geldiğini de belirtmek isterim.”